Το maresei.gr χρησιμοποιεί cookies για να κάνει πιο εύκολη την πλοήγησή σας. 

Logo
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Αδελφοί Μανάκια

Αδελφοί Μανάκια

Τις τελευταίες μέρες μιλήσαμε για τις υποψηφιότητες των Όσκαρ, για τις Χρυσές Σφαίρες, σας προτείναμε ταινίες που μπορείτε να δείτε στο cinema και άλλες που μπορείτε να απολαύσετε χαλαρώνοντας στον καναπέ του σπιτού σας.

Τι θα λέγατε να μάθουμε και μερικά στοιχεία για τη ζωή των πρωτοπόρων κινηματογραφιστών στα Βαλκάνια;

Η αλήθεια είναι ότι οι βιβλιογραφικές πηγές με στοιχεία για τη ζωή των Αδελφών Μανάκια δεν ταυτίζονται απόλυτα μεταξύ τους. Ωστόσο, κάναμε μια προσπάθεια να εντοπίσουμε τις βασικότερες πληροφορίες σχετικά με τη ζωή και το έργο τους και σας τις παρουσιάζουμε παρακάτω.

Ο Ιωάννης (Γιάννης ή όπως προτιμούσε Γιαννάκης) και ο Μιλτιάδης (Μίλτος) Μανάκης ή Μανάκιας είναι οι πρωτοπόροι κινηματογραφιστές στα Βαλκάνια. Γεννήθηκαν σε ένα μικρό χωριό της Πίνδου, την Αβδέλλα Γρεβενών. Ο Γιαννάκης γεννήθηκε το Μάιο του 1878 και ο Μιλτιάδης το Σεπτέμβριο του 1882. Είναι ελληνοβλαχικής καταγωγής και προέρχονται από μια από τις παλαιότερες οικογένειες του χωριού, με ενδιαφέρουσα κτηνοτροφική και εμπορική δράση.

Ο Μίλτος δεν κατόρθωσε να σπουδάσει, ενώ ο Γιαννάκης φοίτησε στο γυμνάσιο Μοναστηρίου (η σημερινή ονομασία της πόλης είναι Μπίτολα) και κατόρθωσε να πάρει το δίπλωμα του δασκάλου και του ζωγράφου. Το 1898 δραστηριοποιήθηκε στα Ιωάννινα, όπου άνοιξε φωτογραφικό στούντιο, ενώ παράλληλα εργαζόταν σε σχολείο ως καθηγητής καλλιγραφίας και ζωγραφικής. Αργότερα και ο Μίλτος με τη βοήθεια του αδερφού του έγiνε φωτογράφος και εν συνεχεία κινηματογραφιστής. Το 1905 αγόρασαν από το Λονδίνο μια κινηματογραφική μηχανή "Bioscop 300" και έκτοτε ξεκίνησαν να κινηματογραφούν σκηνές της καθημερινής ζωής.

Γύρω στο 1904 τα δυο αδέρφια εγκαταστάθηκαν στο Μοναστήρι, το οποίο την εποχή εκείνη ήταν εμπορικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο των Βαλκανίων. Εκεί έφτιαξαν ένα ιδιόκτητο εργαστήρι φωτογραφίας και μέσω των φωτογραφιών τους καθόρθωσαν να καταγράψουν την καθημερινή ζωή των Βαλκανίων. Το έργο αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τη μετέπειτα εθνογραφική και ιστορική μελέτη. Παράλληλα βρήκαν την ευκαιρία να εκθέσουν τα έργα τους σε διάφορες πόλεις της ευρύτερης περιοχής. Το 1905 γύρισαν την πρώτη τους κινηματογραφική ταινία σχετικά με τη ζωή στα Βαλκάνια με πρωταγωνίστρια τη γιαγιά τους Λουκία Μανάκη, η οποία έγνεθε μαλλί και ύφαινε στον αργαλειό. Παράλληλα άνοιξαν το "Ατελιέ Καλλιτεχνικής Φωτογραφίας'" του Μοναστηρίου. Το 1906 μετά από πρόσκληση του Βασιλιά Καρόλου, συμμετείχαν σε μια διεθνή έκθεση φωτογραφίας στη Ρουμανία, όπου κέρδισαν το χρυσό μετάλλιο, ενώ λίγο αργότερα, το 1911 έγιναν οι φωτογράφοι του Οθωμανού Σουλτάνου. Από το 1916 μέχρι το 1919, ο Γιάννης βρέθηκε εξόριστος στη Φιλιππούπολη, καθώς μέσα στο φωτογραφείο τους είχαν βρεθεί όπλα και πυρομαχικά, γεγονός που τον έκανε να κατηγορηθεί από τους Βούλγαρους ως κατάσκοπος. Την περίοδο εκείνη λειτούργησε το φωτογραφείο τους στο Πλόβντιφ της Βουλγαρίας. Από το 1921 λειτουργούσαν δική τους κινηματογραφική αίθουσα στο Μοναστήρι. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1929 τα δυο αδέρφια ανέλαβαν καθήκοντα φωτογράφων για το Σέρβο Βασιλιά Αλέξανδρο Ά Καραγιώργεβιτς. Το 1939 η κινηματογραφική τους αίθουσα καταστράφηκε από πυρκαγιά, οπότε ο Γιάννης επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, όπου δίδαξε στη Ρουμάνικη Εμπορική Σχολή και δούλεψε ως φωτογράφος στην παραλία. Το 1954 πέθανε πάμφτωχος και μόνος στη Θεσσαλονίκη.

Ο Μίλτος αναδείχτηκε σε σπουδαίο δεξιοτέχνη της φωτογραφικής τέχνης, αφήνοντας «ιστορία» στο χώρο της φωτογραφίας και του κινηματογράφου. Μέχρι το θάνατό του παρέμεινε στη σημερινή ΠΓΔΜ. Όσο ζούσε είχε την τύχη να δει το πρόσωπό του σε γραμματόσημο που εκδόθηκε προς τιμήν του. Για τους Γιουγκοσλάβους υπήρξε εθνικός κινηματογραφιστής και παρασημοφορήθηκε από τον στρατάρχη Τίτο. Πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του ταξινομώντας τις χιλιάδες φωτογραφίες και τις δεκάδες ταινίες που δημιούργησαν τα δύο αδέλφια. Ως το τέλος της ζωής του λαχταρούσε να επιστρέψει στην Ελλάδα αλλά δεν τα κατάφερε. Συνέχισε να δουλεύει στο φωτογραφείο μέχρι τα 78 του χρόνια. Πέθανε στα Μοναστήρι το 1964 σε ηλικία 82 ετών, όπου θάφτηκε με τιμές που του απέδωσε το γιουγκοσλαβικό καθεστώς του Τίτο, τον οποίο είχε φωτογραφήσει ο ίδιος. Τα δύο αδέλφια πέθαναν χωρίς να συναντηθούν καθόλου μετά τον πόλεμο.

Η ύπαρξη, η ζωή και το έργο των δύο αδελφών μέχρι και σήμερα είναι άγνωστα στο ευρύ ελληνικό κοινό. Αξίζει όμως τον κόπο να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή και το έργο των αδελφών Μανάκια μέσω των παρακάτω συνδέσμων:

wikipedia
avdella.gr
cinemainfo.gr

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και το σύντομο ντοκιμαντέρ του Εθνικού Οπτικοακουστικού Αρχείου, το οποίο μπορείτε να βρείτε στον παρακάτω σύνδεσμο:

- Ιστοσελίδα του ΕΟΑ

Μ' αρέσει | 2012