Μου ήρθε λουκούμι σας λέω..
Ορισμός: Παραδοσιακό γλύκισμα της τούρκικης κουζίνας που σερβίρεται σε μικρά κυβικού σχήματος κομμάτια, και συχνά περιέχει αμύγδαλο, ενώ διατίθεται σε διάφορες γεύσεις, οι πιο συνηθισμένες από τις οποίες είναι το τριαντάφυλλο (κόκκινο λουκούμι), το περγαμόντο (πράσινο λουκούμι) και η μαστίχα (κίτρινο λουκούμι).
Η ιστορία του τούρκικου λουκουμιού, αυτού που οι αγγλοσάξωνες ονομάζουν «Turkish Delight», ανάγεται στα τέλη του 18ου αιώνα. Κατά μία εκδοχή, ο καταγόμενος από το Καστάμονου ζαχαροπλάστης Χατζή Μπεκίρ επινόησε το λουκούμι όταν άκουσε το σουλτάνο να φωνάζει οργισμένος επειδή έσπασε το δόντι του από τη σκληρή καραμέλα που έτρωγε, και να απαιτεί ένα μαλακό γλυκό. Έσπευσε στο μικρό ζαχαροπλαστείο, που είχε ανοίξει στο Μπαχτσέκαπι της Κωνσταντινούπολης, έριξε μέσα στο καζάνι νερό, ζάχαρη, αλεύρι, κιτρικό οξύ και ροδόνερο και άρχισε να το ανακατεύει για ώρες ολόκληρες μέχρι που έγινε ένα διάφανο, κολλώδες μείγμα, το οποίο έχυσε πάνω σε μια επίπεδη επιφάνεια αλειμμένη με αμυγδαλέλαιο και το άφησε να κρυώσει. Ύστερα, το έκοψε σε μικρά κομματάκια, μια μπουκιά το καθένα, και τα πασπάλισε με ζάχαρη. Δοκίμασε το γλυκό, ήταν μαλακό και ευκολομάσητο. Είχε «γεννηθεί» το περίφημο ραχάτ λουκούμ που χάρισε το αξίωμα του αρχιζαχαροπλάστη του Παλατιού στον Χατζή Μπεκίρ.
Στην Ελλάδα έφτασε τον 19ο αιώνα και αποτέλεσε συνηθισμένο γλύκισμα των παλαιότερων γενεών και πιθανότατα και των επόμενων. Γλύκισμα διαιτητικό (μόνο 60 θερμίδες), ελαφρύ και σε αμέτρητους συνδυασμούς για να ικανοποιήσει και απαιτητικούς ουρανίσκους.
Παραλλαγές μπόλικες και ελληνικές.. Ακανές Σερρών, Σουτζούκ Λουκούμ Κομοτηνής, Λουκούμια Σύρου, καθένα και μια διαφορετική ιστορία.
Ο ακανές διαφοροποιείται με τη χρήση φρέσκου βουτύρου και αμυγδάλου. Η παρασκευή του γινόταν μέσα σε μεγάλα καζάνια όπου έβραζαν ρετσέλια και πετιμέζια με νερό από την πηγή του Λαϊλιά. Λέγεται ότι το νερό του Λαϊλιά, καθότι ήταν δροσερό και ελαφρύτερο, ήταν το βασικότερο συστατικό και αυτό που έδινε όλη τη νοστιμιά στον ακανέ..
Τα σουτζούκ λουκούμ, που παρασκευάζονται στην πόλη της Κομοτηνής από ειδικούς τεχνίτες, διαφέρουν από τα υπόλοιπα λουκούμια στα περασμένα σε σπάγκο καρύδια, που έχουν στο εσωτερικό τους και φυσικά στη μορφή τους, που μοιάζει με σουτζούκι (μεγάλο λουκάνικο).
Το στοιχείο που έκανε διάσημα τα λουκούμια Σύρου, λέγεται πως είναι το νερό. Σ' ένα νησί άγονο, άνυδρο, το υφάλμυρο από τις λιγοστές πηγές νερό, έδωσε την επιτυχημένη και μοναδική ταυτότητα στο προϊόν αυτό που πολιτογραφήθηκε πλέον συριανό. Δοκιμάστηκε δε να παραχθεί λουκούμι με βρόχινο και πηγαδίσιο νερό σε άλλη πόλη με άλλο κλίμα και όπως περίμεναν οι Συριανοί... απέτυχε.
Και σε ποιο σημείο της ιστορίας του βρίσκεται σήμερα το λουκούμι;
Μα φυσικά στο πιάτο μου, σε μια εκδοχή για παραδοσιακούς γλυκατζήδες που είναι και λίγο τεμπέληδες.
Welcome the one and the only Mpiskotoloukoumo :)
Παίρνετε 2 ορθογώνια μπισκότα βουτύρου (μάλλον καταλάβατε ποια εννοώ), βάζετε στη μέση ένα λουκούμι της αρεσκείας σας και πιέζετε σιγά σιγά τα δύο μπισκότα κάνοντας μικρές κυκλικές κινήσεις για να απλωθεί το λουκουμάκι. Συνοδεύετε με έναν ωραίο (ελληνικό - τούρκικο - βυζαντινό) καφέ και έχετε ένα απόγευμα με άρωμα και γεύσεις ανατολής. Προσοχή στον καφέ μην καείτε!!
Πηγές για την ιστορία και τις παραλλαγές των λουκουμιών:
Κείμενο: Γιώργος