Οίνος και τυρί: μια σχέση που κρατάει χρόνια
Ένας από τους αγαπημένους μας μεζέδες όταν μαζευόμαστε σπίτι με φίλους είναι τα πλατό τυριών που συνοδεύουν ένα μπουκάλι κρασί. Γι' αυτό και όταν ξέρουμε πως πρόκειται να συγκεντρωθούμε σε κάποιο από τα σπίτια της παρέας, φροντίζουμε να προμηθευόμαστε διάφορα είδη τυριών και κρασιών αναζητώντας νέα γευστικά μονοπάτια. Επιπλέον, κάθε πλατό αποτελεί μια πρόκληση. Θέλεις να το στήσεις όσο πιο καλά μπορείς, πιθανώς συνοδεύοντας τα τυριά με αλλαντικά, κριτσίνια, ντοματίνια, ελιές ή άλλα ντιπ.
Γενικά, τυριά και κρασιά συμβιώνουν αρμονικά εδώ και χρόνια και υπάρχει πλέον μια σειρά από "κανόνες" σχετικά με το ποια τυριά ταιριάζουν με συγκεκριμένα κρασιά. Έτσι, κάνοντας μαθήματα "οινοτυρογευσίας", μπορούμε να πούμε ότι εξαιρετικά ελληνικά τυριά Π.Ο.Π. έχουν βρει τους δικούς τους οινικούς συντρόφους:
- Ανεβατό Π.Ο.Π.: Μοσχοφίλερο
- Γαλοτύρι Π.O.Π.: Sauvignon Blanc, Ασύρτικο
- Γραβιέρα Aγράφων Π.O.Π.: Cabernet Sauvignon, Syrah, Λημνιώ
- Γραβιέρα Kρήτης Π.O.Π.: Ξινόμαυρο, Αγιωργίτικο, Merlot, Κοτσιφάλι- Μαντηλάρι
- Γραβιέρα Nάξου Π.O.Π.: Chardonnay Βαρέλι, Ασύρτικο Βαρέλι, Pinot Noir, Αγιωργίτικο
- Kαλαθάκι Λήμνου Π.O.Π.: Pοδίτης
- Kασέρι Π.O.Π.: Merlot, Pinot Noir, Αγιωργίτικο βαρέλι
- Kατίκι Δομοκού Π.O.Π.: Μοσχοφίλερο
- Κεφαλογραβιέρα Π.Ο.Π.: Ντεμπίνα
- Kοπανιστή Π.O.Π.: Γλυκό Μοσχάτο Λευκό, γλυκό Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Βηλάνα, Ντεμπίνα
- Λαδοτύρι Μυτιλήνης Π.O.Π.: Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα
- Mανούρι Π.O.Π.: Μαλαγουζιά, Sauvignon Blanc, Σαββατιανό, Pοδίτης
- Mετσοβόνε Π.O.Π.: Ξινόμαυρο, Chardonnay Βαρέλι, ρετσίνα
- Mπάτζος Π.O.Π.: Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα
- Ξινομυζήθρα Kρήτης Π.O.Π.: Bηλάνα, Ασύρτικο
- Πηχτόγαλο Xανίων Π.O.Π.: αφρώδες Mοσχοφίλερο ή αφρώδης Ντεμπίνα
- Σαν Mιχάλη Π.O.Π.: Viogner, Μοσχάτο Αλεξανδρείας
- Σφέλα Π.O.Π.: Μοσχοφίλερο
- Φέτα Π.O.Π.: Ρετσίνα, Ασύρτικο, Μοσχοφίλερο, Βηλάνα
- Φορμαέλα Αράχοβας Π.O.Π.: Σαββατιανό, Ρομπόλα
Γνωστά αλλά δεν ανήκουν στην κατηγορία Π.Ο.Π.:
- Aρσενικό Nάξου: Ασύρτικο, Ρομπόλα
- Mανούρα Σίφνου: Αγιωργίτικο, Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα
- Σεβρ Mετσόβου: Sauvignon Blanc Βαρέλι
Στο σημείο αυτό, καλό είναι να επισημάνουμε ότι για να αναγνωριστεί ένα προϊόν ως Π.Ο.Π. (προστατευμένης ονομασίας προέλευσης) πρέπει να τηρεί τις ακόλουθες προδιαγραφές:
1. Να παράγεται και να ωριμάζει εντός αυστηρά προκαθορισμένης γεωγραφικής ζώνης.
2. Η πρώτη ύλη απ' όπου προέρχεται να παράγεται επίσης εντός της ίδιας ζώνης.
3. Να μην χρησιμοποιούνται χημικά πρόσθετα κατά την παραγωγή του.
4. Να κατασκευάζεται με παραδοσιακές τεχνικές σε φυσικές συνθήκες.
Επιπλέον, υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες σωστών συνδυασμών για την απόλαυση τυριού και κρασιού:
- Όλα τα φρέσκα τυριά με έντονη, αλμυρή γεύση συνδυάζονται με φρέσκα λευκά κρασιά.
- Τα κατσικίσια τυριά μπορούν να συνδυαστούν από ξηρά λευκά κρασιά με έντονη γεύση ή από ερυθρά κρασιά με απαλές τανίνες.
- Τα λιπαρά, τυριά αναζητούν πλούσια και αρωματικά λευκά κρασιά, με ευχάριστη οξύτητα.
- Τα καπνιστά τυριά λόγω έντονου αρώματος και γεύσης συνδυάζονται απόλυτα με πλούσια λευκά κρασιά που έχουν περάσει από βαρέλι.
- Τα αλμυρά τυριά με έντονη γεύση μπαχαρικών ή μούχλας αποθεώνονται με λευκά γλυκά κρασιά.
- Τα τυριά με λιπαρή, μαλακή γεύση και παρουσία της χαρακτηριστικής οσμής μούχλας συνδυάζονται ιδανικά με πληθωρικά, παλαιωμένα ερυθρά κρασιά.
- Τα παλαιωμένα κίτρινα τυριά εκθειάζονται με παλαιωμένα ερυθρά κρασιά.
Για ένα πετυχημένο σερβίρισμα, καλό είναι να ακολουθούμε τους παρακάτων κανόνες:
- Προμηθευόμαστε τα τυριά σε μεγάλες φέτες για να είναι ευπαρουσίαστα.
- Σερβίρουμε τα τυριά σε θερμοκρασία δωματίου.
- Οι ξύλινοι δίσκοι είναι ιδανικοί για το σερβίρισμα, διότι συγκρατούν την υγρασία κυρίως των φρέσκων τυριών.
- Φροντίζουμε να υπάρχουν στο τραπέζι μας τα κατάλληλα μαχαίρια και εργαλεία κοπής των τυριών που έχουμε επιλέξει.
- Διαλέγουμε για κάθε πιατέλα τυριών 3 έως 4 διαφορετικά είδη. Φροντίζουμε η πιατέλα να περιέχει ένα τυρί αντιπροσωπευτικό της κάθε οικογένειας (κατσικίσιο, αγελαδινό, πρόβειο, μαλακό, σκληρό με κρούστα κ.λ.π.).
- Σε ένα πάρτι με τυρί και κρασί θα ήταν προτιμότερο να αποφύγουμε τη φέτα, τις τραχιές γραβιέρες και τα άκαμπτα κεφαλοτύρια. Η αλμυρή τους γεύση ταιριάζει περισσότερο με ρετσίνα, τσίπουρο ή ούζο.
- Δεν βάζουμε ποτέ τα τυριά το ένα πολύ κοντά στο άλλο και ούτε σε τυχαία θέση. Τα τοποθετούμε σύμφωνα με τη φορά των δεικτών του ρολογιού, αρχίζοντας από τα πιο φρέσκα και απαλά και συνεχίζοντας προς στα πιο ώριμα και τέλος, προς τα πιο έντονα αρωματικά και πικάντικα.
- Υπολογίζουμε περίπου 80 γρ. ανά άτομο, εφόσον σερβίρουμε τα τυριά στο τέλος του γεύματος.
- Ετοιμάζουμε καρτούλες με την ονομασία του κάθε τυριού και τοποθετούμε την κάθε μια στο σωστό τυρί, προκειμένου να βοηθήσουμε τους καλεσμένους μας στην επιλογή τους.
- Σερβίρουμε τα κρασιά σχετικά δροσερά. Τα λευκά γύρω στους 10-12°C και τα ερυθρά στους 15-18°C.
- Τα παλαιωμένα ερυθρά κρασιά, πρέπει πρώτα να αεριστούν για τουλάχιστον 15-20 λεπτά πριν τα σερβίρουμε. Έτσι θα αναδυθούν όλα τους τα αρώματα.
Εννοείται πως δεν είναι πάντα εύκολο να ακολουθούμε όλους αυτούς τους κανόνες ούτε να αφιερώνουμε τόσο χρόνο και να έχουμε τόσα εγαλεία για να στήσουμε ένα καλό πλατό. Ωστόσο, μπορούμε πάντα να χρησιμοποιούμε τους κανόνες ως γενικό οδηγό στησίματος μιας πιατέλας τυριών, προσαρμόζοντας τους στα υλικά που έχουμε στη διάθεσή μας. Όπως και να 'χει, με μερικές απλές κινήσεις μπορούμε να έχουμε ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα ικανό να εντυπωσιάσεις τους φίλους μας, ακόμα και τους πιο απαιτητικούς ή να μας βγάλει ασπροπρόσωπους ακόμα και σε μια πιο επίσημη εκδήλωση.
Το μόνο που μένεις είναι πειραματιστούμε λοιπόν τυριά και κρασιά που μπορούν να ζεστάνουν τις βραδιές σας και να ντύσουν γευστικά τις νυχτερινές συζητήσεις με τους φίλους μας!
Η πηγή για τους συνδυασμούς κρασιών - τυριών ονομαστικά, τις προδιαγραφές Π.Ο.Π., τους κανόνες συνδυασμών και σερβιρίσματος, αποτέλεσε το άρθρο της κυρίας Αλίκης Ψαρούδα, Οινολόγου- Τεχνολόγου Ποτών στο περιοδικό Οινολογία.